Schaapskudde Het Soerel en Natuurmonumenten vinden oplossing

De herders van Schaapskudde Het Soerel en Natuurmonumenten hebben samen een oplossing gevonden voor de problemen van schaapskudde Het Soerel. Dat is de uitkomst van het overleg dat Chris Grinwis dinsdag voerde met regiodirecteur Jeroen de Koe en beheerder Ben Roeterd van Natuurmonumenten.

Natuurmonumenten biedt Grinwis een andere opdracht aan voor de rest van dit jaar, waardoor de schaapskudde van Grinwis, Het Soerel, kan blijven voortbestaan.

Daarnaast gaan beide partijen, dus zowel Natuurmonumenten als Grinwis, zich inzetten om samen met allerlei betrokken partijen een vorm te vinden om rondtrekkende schaapskuddes voor het Nederlandse landschap te behouden. Natuurmonumenten neemt volgende maand het initiatief voor een eerste bijeenkomst. Dit moet de aanzet vormen tot een herderplan, om de continuïteit van de kuddes te waarborgen. Dit plan moet begin volgend jaar in werking treden.

Vorige week werd bekend dat Grinwis overwoog te stoppen na het mislopen van een omvangrijke graasopdracht van Natuurmonumenten rond het Hulshorsterzand. Voor deze opdracht had Natuurmonumenten overeenkomst bereikt met schaapsherder Ronald Wijlhuizen.

De situatie rond Het Soerel is geen geval op zich. De problematiek rond de traditioneel trekkende schaapsherders is al jaren bekend. Vrijwel allemaal hebben ze moeite de eindjes aan elkaar te knopen, met name omdat de overheid specifieke regelingen versobert of afschaft. De kudde van Grinwis verliest bijvoorbeeld met ingang van volgend jaar 32 duizend euro subsidie van de provincie Gelderland. Rondtrekkende schaapskuddes zijn van grote waarde, zowel voor het natuurbeheer als voor de cultuurhistorie.

Gisteren hebben we gesproken met Natuurmonumenten. Het was een goed en lang gesprek, al is er nog geen concrete oplossing. Om alle mogelijkheden nog eens op een rijtje te zetten neem NM tot donderdag de tijd. Daarna volgt meer nieuws.

Schaapskudde Het Soerel vindt steun

Schaapherder Chris Grinwis is overweldigd door alle reacties die de media-aandacht heeft opgeleverd. Spontane publieksacties en de oprichting van een stichting zijn een stap in de goede richting, maar het faillissement is nog niet afgewend.

De verslaggeving rond de schaapskudde heeft veel mensen in beroering gebracht. Dit leverde niet alleen veel steunbetuigingen op, maar ook diverse initiatieven en een publieksactie. Onder de naam Red Schaap is een sms-actie opgezet om de herder door de hoogste financiële nood te loodsen. De houdbaarheid van de kudde is daarmee iets verlengd, maar van zekerheid voor de toekomst is nog geen sprake. 

Naast de publieksactie is er een stichting opgericht om schaapskudde Het Soerel te ondersteunen. Op korte termijn zal de stichting de schapen laten voeren en scheren. Op termijn is het de bedoeling dat de schapen bij de stichting worden ondergebracht. De kudde kan zo blijven voortbestaan in financieel zware tijden. Om deze plannen te realiseren is echter wel geld nodig. Donateurs kunnen de stichting en daarmee schaapskudde Het Soerel steunen. Het rekeningnummer wordt zo snel mogelijk bekend gemaakt.

sms-actie

Het kan jullie haast niet ontgaan zijn. Michael Chapman en Linda Brinkman zijn een particulier initiatief begonnen om schaapskudde Het Soerel en haar 450 schapen te redden van faillissement. We zijn ontzettend dankbaar voor het initiatief en de vele sms'jes. De reacties zijn echt hartverwarmend.

Doe je mee?

Red de Schoonebeeker schapen van het slachthuis SMS: RED SCHAAP naar 3553 (€ 1.50 per ontvangen bericht/maximaal 2 berichten). Meer informatie over de actie is te vinden op www.facebook.com/redschaap.

Ondanks de laatste berichtgeving van Natuurmonumenten is er nog geen oplossing om de kudde op korte termijn staande te houden. De steun die we uit het hele land krijgen en de actie van Red de schaapskudde Het Soerel geven ons de ruimte om oplossingen te zoeken, maar we zijn er nog lang niet. Wij blijven vechten.

Na alle ophef zet Natuurmonumenten alle zeilen bij om ook hun kant van het verhaal te laten horen. Schapen Op Drift en herder Chris Grinwis betreuren het dat leden hun lidmaatschap op Natuurmonumenten massaal opzeggen. Het is nadrukkelijk niet onze bedoeling de organisatie schade te berokkenen. We willen alleen op korte (en uiteindelijk ook op lange) termijn een oplossing vinden om schaapskudde Het Soerel te behouden. Laten we onze energie bundelen om een positieve uitkomst te bewerkstelligen.

Afscheid

Schaapskudde Het Soerel is zo goed als failliet. Zoals het er nu naar uitziet, moeten we aan het eind van deze week onze schapen verkopen. Na 25 jaar vakmanschap, hindernissen en hoogtepunten laten wij met veel pijn in ons hart het herderschap achter ons.

In 1988 begon het leven als schaapherder, met als kroon op het werk een eigen schaapskudde in 1990. We groeiden uit tot een goedlopend bedrijf tot de schapen in 2001 werden getroffen door de mond- en klauwzeer. Zowel financieel als emotioneel was de schade ontzettend hoog en toch hebben we een nieuwe start gemaakt met onze schaapskudde. De terreinbeherende organisaties (TBO’s) hebben tijdens de MKZ-crisis het vuur uit hun sloffen gelopen om onze Schoonebeekers te behouden. Onze dank is nog steeds groot dat zij ons 22 jaar hebben gesteund en ons een warm hart hebben toegedragen.

Na jarenlang hard werken hebben we de vervolgschade afgeschud en konden we de toekomst weer positief tegemoet zien, tot in 2007 en de jaren daarna de kredietcrisis iedereen trof. Bij de TBO’s, waarmee we altijd zo’n goede relatie hebben gehad, was geen geld en plaats meer voor zelfstandige schaapherders. Daarom organiseerden we in 2012 de protesttrektocht Schapen Op Drift. De media-aandacht, steun van het publiek en bewegingen die binnen ons vakgebied in gang zijn gezet, waren verbluffend. Nu – een jaar later – zijn de effecten nog merkbaar. Maar helaas is het niet voldoende om ons overeind te houden.

Na de protesttrektocht hadden wij onze hoop gevestigd op Hulshorsterzand, een gebied van Natuurmonumenten waarvan wij al eerder delen hadden begraasd. Er waren al gesprekken geweest over begrazing met onze Schoonebeekers van het gehele terrein. Dit jaar dachten wij voor deze opdracht alle troeven in handen te hebben: terreinkennis, een overeenkomst om ook omliggende terreinen van Staatsbosbeheer, de gemeente Harderwijk en Vitens te begrazen, de cultuurhistorische waarde van de kudde en natuurlijk een scherpe prijs.

Ons was verzekerd dat de opdracht niet per se naar de goedkoopste aannemer zou gaan en eigenlijk leek alles in kannen en kruiken. Maar na een openbare aanbesteding – zo gaat dat met Europese financiering – is een niet-schaapherder die 40 procent onder de marktwaarde heeft geoffreerd er met de buit vandoor gegaan.

Wij weten dat niemand wakker ligt van een faillissement in het midden- en kleinbedrijf. Het is aan de orde van de dag. En toch is het zo zonde: een herdersechtpaar, hij met kennis van de dieren en van het hoeden en zij die precies op de hoogte is van alle regelgeving. Wij liggen wel wakker, want het enige wat ons rest is de bijstand. Voor dat geld hadden wij liever ons bedrijf voortgezet.

Kille bezuinigingen en marktwerking maken het de hardwerkende schaapherder onmogelijk. Ook in andere vakgebieden worden mensen wegbezuinigd die inmiddels weten dat goedkoper en beter niet samengaan. Wij roepen iedereen op die dit aan den lijve ondervindt om met ons op de deuren van de politiek en de ivoren torens van het geld en de vrije markt te bonzen totdat er echt iets verandert.

Wij hadden ons een ander vijfentwintigjarig jubileum voorgesteld.

Chris Grinwis en Aafke Achterhof

Schaapskudde Het Soerel failliet

Ondanks al onze inspanningen van vorig jaar staat de voorman van Schapen Op Drift, Chris Grinwis, op het punt failliet te gaan. We hebben daarom het volgende persbericht opgesteld. Hoort, zegt het voort!

Epe, 9 april 2013

Schapen Op Drift

Schaapskudde Het Soerel failliet

 

Epe – Deze week valt het doek voor schaapskudde Het Soerel, de enige rondtrekkende schaapskudde op de Veluwe. Opdrachtgevers zoals Natuurmonumenten begroten te weinig geld voor schapenbegrazing, waardoor schaapherders niet meer uit de kosten komen. Naar verwachting zullen meer zelfstandige schaapherders failliet gaan. Hierdoor dreigt levend Nederlands cultureel erfgoed voorgoed te verdwijnen.

Zelfstandige, rondtrekkende schaapskuddes zijn uniek in Nederland. Er zijn nog zo’n vijftien zelfstandige herders die met hun kudde door grote natuurgebieden en stadparken trekken. Chris Grinwis is met zijn kudde Het Soerel een van die herders. Ze werken in opdracht van organisaties als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, maar ook waterschappen, particuliere landgoederen en gemeentes. Hiervoor ontvangen de herders een vergoeding.

Bij die vergoeding ligt het probleem. Opdrachtgevers begroten te weinig geld om schapenbegrazing te realiseren. Hierdoor moeten herders werken voor een tarief dat niet eens de helft van de marktwaarde bedraagt. Een herder die marktconforme prijzen aanhoudt, komt dus niet meer uit de kosten. Schaapskudde Het Soerel kon niet concurreren bij de aanbesteding van een begrazingsopdracht die voor 40 procent onder de gangbare prijzen uit kwam.

Zelfstandige herders vreesden al eerder voor faillissement. Daarom organiseerde Chris Grinwis met twee collega-herders vorig jaar een protesttrektocht onder de naam Schapen Op Drift. Tijdens de zevendaagse tocht van Epe naar Arnhem wisten zij hun nijpende situatie aan de kaak te stellen. Ondanks de vele positieve reacties en bewegingen die in het werkveld in gang zijn gezet, gaat nu toch de eerste schaapskudde ten onder.

Door het verdwijnen van rondtrekkende schaapskuddes, verliest Nederland niet alleen levend cultureel erfgoed, maar ook een duurzame en rendabele vorm van natuurbeheer. De herder en zijn kudde zijn te zien als ‘natuurlijke natuurbeheerders’ en hebben vele – ecologische – voordelen ten opzichte van bijvoorbeeld mechanisch maaien. Zo verbetert door begrazing de vegetatie en de structuur van de bodem en kunnen nieuwe zaden kiemen. Hierdoor ontstaat bovendien meer variatie in de beplanting, want schapen dragen zaden mee in hun vacht en verspreiden zo diverse plantensoorten. Zo dragen ze bij aan het verrijken van de bodem en het vergroten van de biodiversiteit. De schapen zelf zijn geen reguliere ‘huis-tuin-en keuken’ schapen. Door zorgvuldig fokken en natuurlijke selectie zijn het heel robuuste dieren die ‘tegen een stootje’ kunnen. Het antibioticagebruik is vrijwel nihil en de schapen hebben een heel kleine ecologische footprint.