Schaapherders anno nu

Allemaal zijn we er mee opgegroeid, liedjes als schaapje, schaapje, heb je witte wol en later op de grote stille heide. Heerlijke liederen druipend van sentiment en nostalgie, die het romantische beeld van de schaapherder bevestigen. In de loop der jaren is echter behoorlijk wat veranderd.

De grote, stille heidevelden zijn inmiddels verdwenen: stilte is bijna nergens meer te vinden en de gebieden zijn behoorlijk ingeperkt. Wel vinden we nog enkele oude schapenrassen, die dankzij liefhebbers de kans krijgen te grazen op terreinen die lijken op het vroegere landschap, zij het met kleinere kuddes op kleinere gebieden.

De liefhebbers die dit mogelijk maken zijn schaapherders. Deze mensen hebben met zo veel regels en wetten te maken, dat het beeld dat wij van oudsher van schaapherders hebben hun takenpakket bij lange na niet dekt. Schaapherders moeten van zo veel zaken kennis hebben, dat we ze ook dierenverzorger, ecoloog, verhalenverteller, hondengeleider, vogelaar, techneut, handelaar, ondernemer, onderwijzer en wat al niet meer zouden moeten noemen.

Dit is de schaapherder anno nu. Maar voor hoe lang nog? De kuddes stofferen nog steeds ons mooie landschap, maar dreigen te verdwijnen door de stroeve overgang van subsidies naar een nieuw vergoedingenstelsel dat maar niet van de grond komt.

Gelukkig ziet de provincie Gelderland het belang van haar schaapskuddes in en heeft nu al twee jaar overbrugd met geld om de schaapskuddes (echter op één na) financieel overeind te houden. Helaas verlenen niet alle provincies zulke steun aan hun schaapherders. Om de provincie te bedanken en haar te steunen in de contacten met Den Haag heeft een aantal zelfstandige schaapherders bedacht een trektocht te organiseren door Gelderland. Tegelijkertijd brengen we een ode aan de laatste driftherder van Nederland: Willem Koestapel die in Loenen vereerd wordt met een standbeeld.

De geboorte van Samira

De dag dat Samira werd geboren, was een stralende dag. Moeder schaap had het een beetje uitgesteld, want ‘s morgens was er mist. Het leek haar wat te vochtig voor een lam wat net geboren was en snel droog moest zijn.

Moeder schaap was een van de belangrijkste dieren van de kudde. Ze was een leidschaap en niet zo maar één. Nee, zij was de baas in de kudde. De kudde bestond niet uit gewone schapen die je vaak in de wei ziet, met een mooi stalletje erbij. Deze kudde was van een ras wat je bijna niet meer ziet en dat noemen ze zeldzaam. Het waren Schoonebeeker Heideschapen.

De schapen lopen vrijwel zomer en winter buiten en kennen elkaar allemaal. Ze eten samen, ze drinken samen en ze krijgen samen ook lammetjes. Ze blijven gewoon bij elkaar en zien zo van elkaar hoe dat gaat.

Samira was dus geboren op een mooie lentedag en je zult het niet geloven, maar binnen een uur stond ze al op haar pootjes en dronk melk bij moeder schaap.

‘Ho ho, niet zo gulzig Samira,’ zei moeder, ‘rustig aan er is genoeg’.

Omdat moeder schaap een leidooi is draagt ze een bel en Samira had al snel door dat ze op avontuur kon gaan als ze de bel maar in de gaten hield. Ze huppelde tussen de andere schapen door en ineens… Wat was dat? Dat was geen lam zoals zij. Het was harig en duwde haar aan de kant. Op een holletje rende ze richting het belgeluid van haar moeder, al blatend van schrik. En moeder schaap moest lachen om haar kind en ging direct zo staan dat de kleine Sam een slokje kon drinken om van de schrik te bekomen. ‘Ja, Samira dat was de hond van de herder waar je mee kennis gemaakt hebt. Hij zorgt ervoor dat je niet van de kudde afdwaalt’.

We trekken erop uit!

Vier trekkende schaapherders uit Gelderland maken zich hard voor het voortbestaan van hun vak door een trektocht met hun schapen te organiseren, onder de naam Schapen op Drift. Deze zelfstandige herders staan op het punt van faillissement door het opdrogen van geldstromen en de stroeve overgang van oude subsidies naar een nieuw vergoedingenstelsel. Om de mensen meer te tonen van hun vak en hun penibele situatie onder de aandacht te brengen, organiseren de herders een trektocht met hun schapen. Zaterdag 26 mei gaan zij van start in Epe. Onderweg doen zij verschillende plaatsen en evenementen aan om vrijdag 1 juni in Arnhem te eindigen met een symposium.