woensdag 13 juni 2012

Een dag bij de Provincie


Vandaag was weer een stap in de richting van een duurzame toekomst voor schapenbegrazing. De herders van Schapen Op Drift waren uitgenodigd om te spreken tot de landbouwcommissie van de provincie Gelderland. Op naar Arnhem, dit keer niet met 450 schapen, maar wel met de trektocht in het achterhoofd en alle positieve reacties die de protestmars heeft opgeroepen.

Het goede nieuws is dat de Provincie ons waardevol vindt en ons wil behouden. Hoe dat gaat gebeuren, is nog onduidelijk. Hopelijk zijn ze op 1 juni tijdens het symposium en vandaag op goede ideeën gebracht. Hieronder de toespraak van onze herders.

                                                                                                   

Beste mensen,

Een trektocht als de onze start je alleen als het water al tot of zelfs boven de lippen staat. We voelen de bezuinigingen en de stroeve overgang naar het nieuwe vergoedingensysteem Natuurbeheer al een paar jaar en hebben geprobeerd het zelf op te lossen en te overbruggen, maar we krijgen het niet meer voor elkaar.

Uit het rapport 735 van Alterra Kostenberekeningen van schaapskuddes in natuurbeheer (in opdracht van toenmalig staatssecretaris Faber van Landbouw, 2003) blijkt dat schaapskuddes beter en goedkoper zijn dan plaggen en maaien.

Uit recentelijk onderzoek blijkt ook dat plaggen weliswaar verschaling oplevert, maar tegelijk een afname van de biodiversiteit veroorzaakt. Gehoede begrazing biedt een mooier plaatje: verschaling en verhoging van de biodiversiteit laat zien.

Waarom dan geen PAS-gelden inzetten voor begrazing? Dat er nu bezuinigt wordt op de Natura 2000 gebieden en de Nationale landschappen en het onderhoud ervan is ons inziens kapitaal vernietiging.
Als het met de economie straks weer beter gaat dan moet het allemaal met veel geld hersteld worden. Als we nu wat minder of anders bezuinigen, houden we de landschappen in stand en verdienen we de kosten op termijn dubbel en dwars terug.

Landbouw van de toekomst
Wat het ministerie van EL&I allemaal in dure toekomstvisies en rapporten voor de veehouderij wil uitvoeren en onderzoeken, doen wij al gratis en voor niets. Dat komt door de vele kanten die het vak met zich meebrengt.

Maar wat verdwijnt er allemaal als het gordijn valt voor zelfstandige herders?
- kennis en ervaring over het vak van schaapherder, een van de oudste beroep ter wereld. Wij hebben meer dan 21 jaar ervaring.
- fundamentele kennis over het oudste agrarische systeem van Europa.
- kennis over en de genetische aanleg van de honden. De meeste hondenrassen zijn al lang niet meer geschikt voor het werk waar ze in eerste instantie voor gefokt zijn.
- kennis en kunde over natuurbeheer met schapen. Juist de schapen zorgen voor de verspreiding van zaden omdat ze rond trekken. Daarmee leveren ze een bijdrage aan de biodiversiteit.
- kennis over en de genetische aanleg van de schapen. Je kan wel sperma in dure stikstof ketels opslaan, maar bijvoorbeeld niet fysiek testen of de schapen  nog goed kunnen lopen.
-Verlies van een belangrijk deel van de levende cultuurhistorie. Zoveel landschapen heeft Nederland niet meer.

Kortom verlies van allerlei soorten kennis, cultuur en biodiversiteit. Ex situ conservering is alleen zinvol als je dit In situ ook doet. Moeten er nog maar een paar herders over blijven om erachter te komen wat er allemaal verloren is gegaan? Er zijn de afgelopen eeuw al honderden herders en hun kuddes verdwenen.

Tot slot een schaapskudde heeft ook een nadeel: je krijgt gratis en voor niets een verschrikkelijke eigenwijze lompe dwaas bij die voor 10 euro per dag dit mooie werk wil doen.

Wat we vragen is alleen een overbrugging voor dit jaar en voor de toekomst een stabiele financiering, misschien via de GLB.





zaterdag 2 juni 2012

De tocht der tochten


Vrijdag, de laatste dag van onze tocht der tochten. De start vanuit kasteel Rosendael was fenomenaal. Unieker kan bijna niet. Nu maar hopen dat we aan het einde van de tocht niet in een diep zwart gat vallen. Nadat we de netten hadden weggehaald, zochten de schapen meteen ruimte om te grazen. Omroep Gelderland was natuurlijk weer aanwezig en reporters van de NOS sloten zich ook bij ons aan. Een van onze gasten wist een route waardoor we het verkeer minder zouden hinderen. Gelukkig had zich ook een verkeersregelaar gemeld. Dat was een grote geruststelling voor ons, want zo’n tocht door de stad blijft altijd een beetje spannend.

Onderweg kwamen we een grote maaimachine tegen. De schuine kant van een talud werd gemaaid. Een bizarre ontmoeting, gezien er “herder” op het apparaat stond. Een groter contrast is niet denkbaar. De volgende stop was bij Omroep Gelderland. We mochten met de schapen achter op het parkeerterrein staan. Niet alle medewerkers geloofden dat 450 schapen op die plaats zouden passen, maar jawel, het ging met gemak. We kregen koffie en iedereen kon even uitrusten. We werden geïnterviewd en omstanders konden de petitie tekenen.

450 schapen op een pleintje? (foto: Rob Voss)


Daarna was het tijd om verder te trekken naar Presikhaaf. We wilden net de weg inslaan toen er een begrafenisstoet onze richting op kwam. We konden nog halt houden en de stoet kon rustig passeren. Daarna leek de trektocht te veranderen in een triomftocht, met weer allemaal blije gezichten om ons heen.

We hebben nog een grapje uitgehaald met onze verkeersregelaar. Terwijl hij het verkeer stilhield, wachtten wij keurig voor het rode licht dat niet geactiveerd werd door de kudde. Toen zijn we toch maar doorgelopen. Uiteindelijk kwamen we bij stadsboerderij Presikhaaf. De schapen die daar in de wei stonden leken zich wel bij ons aan te willen sluiten. Een mooi gezicht. In het park lieten we de kudde grazen. Daar konden de schapen constateren wat wij al wisten: het gras was letterlijk voor onze voeten weggemaaid. Maar geen nood. Er was genoeg om een paar uur te staan tot de vervoerder kwam op de schapen op te halen.

De schapen zijn klaar om naar huis te gaan (foto: Rob Voss)
Intussen hebben we nog heerlijk taart gegeten met het Schapen Op Drift-logo . Dat hadden de dames van ons mediateam geregeld. Na de nodige interviews zijn we naar het symposium gegaan in het Huis der Provincie. Daar zijn veel nuttige dingen gezegd en kruiwagentjes ingezet. Er zijn nog geen concrete afspraken gemaakt, maar er lijkt wel beweging in te komen.

Na afloop van het symposium hebben we de tocht met het hele team afgesloten, maar het avontuur is nog niet voorbij! Het echte werk begint nu pas. We zullen doorgaan…